Kết quả một cuộc điều tra xã hội học mới nhất năm 2003 của Viện Nghiên cứu con người VN cho thấy, với câu hỏi: "Ông, bà có cảm thấy xấu hổ khi con mình học hành không bằng người khác không?", có 78,3% trả lời: "Đáng xấu hổ !". Vì vậy không ngạc nhiên chút nào nếu áp lực học tập và áp lực thành tích không chỉ đặt lên vai các em ở trường mà ngay từ trong ngôi nhà các em đang sống.

Học quá, học trò bị... tửng!

Chuyện thật ở lớp

1. Đúng lúc thầy giáo vừa buông sách xuống, chỉ vào phần bài tập ở nhà cho N.K.L (học sinh lớp 9 trường T. – Q.1, TP Hồ Chí Minh) thì bất thần, cậu bé há miệng ngoạm một cái vào cánh tay thầy, miệng nói tỉnh bơ:

-“ Trời ơi, muốn ăn thịt thầy quá !” ( ?!)

2. Trong giờ học văn lớp 9, đang giảng bài, thầy T. (trường THCS K, Q.4) chợt bắt gặp một nữ sinh đang chống cằm nhìn lên bảng với cái nhìn bất động, thấy bất thường, thầy gọi:

-“ Thúy Nhi !”

Cô học trò giật bắn người choàng tỉnh, sững sờ nhìn thầy giáo:


... đến những kỳ thi tốt nghiệp

-“ Dạ , dạ , thầy hỏi gì ạ ?” .

Thì ra, cô bé đang ngủ ! Một kiểu ngủ rất kỳ lạ: Ngủ trong lúc mắt vẫn ... mở !

3. P.T.M.D, một nữ sinh lớp 11, tâm sự với chuyên viên tư vấn:

-“Nhiều lúc tan học, em không muốn về nhà; mà chỉ muốn đạp xe đi lang thang cho đến khi mệt nhoài và thật sự không biết đi đâu, về đâu ... mới quay về. Em rất sợ gặp cha mẹ, vì cứ nhìn thấy em là lại nhắc học, học. Em sợ đến nỗi ngủ cũng mơ thấy bị ép học ! Giống như cơn ác mộng kéo dài ! ...”

4. “Thầy ơi, em muốn chết quá ...!!!”

Cả lớp 9A trường X. đang im lặng cắm cúi làm bài, đột nhiên K., một nam sinh có học lực khá bỗng buột miệng một câu như thế khiến cả lớp giật mình !


Và áp lực lớn nhất: vào ÐH!

5. Đang giờ học nhóm ở nhà cô giáo, P.A.P đột nhiên biến mất. Mấy bạn ùa ra sân tìm , cuối cùng thấy P. đang ngồi trên... mái nhà hàng xóm. Sau khi cô giáo nhờ người bắc thang đem P. xuống, hỏi tại sao leo lên mái nhà, P. đáp tỉnh bơ:
-Dạ, em muốn biết từ nhà cô sang nhà em, đi bằng đường chim bay bao lâu thì tới !” ... ?!!! (P. là một học sinh giỏi, hiền, ngoan và được cha mẹ giáo dục rất kỹ!)

Những học trò ấy khi ở nhà

Cậu bé “muốn ăn thịt thầy” sau hai buổi học ở trường, về nhà còn phải học thêm Toán, Văn, Anh văn. Cậu rất thích chơi games, nhưng ngay từ khi lên lớp 6, cậu không còn được ngồi vào máy vi tính chơi games nữa. Bố mẹ cậu đã ép con học ngày học đêm, đến nỗi cậu đâm ra có những hành động bất thường !

Trầm cảm "căn bệnh" ở bậc THPT
Một cuộc điều tra của Trung tâm Truyền thông Giáo dục sức khỏe và Trung tâm Đào tạo Cán bộ Y tế TP Hồ CHí Minh thực hiện ở học sinh Trung học tại 27 trường trong thành phố cho thấy: có đến 26% nữ sinh và 16% nam sinh có dấu hiệu bệnh trầm cảm. Một cán bộ quản lý giáo dục lâu năm nhận xét: phải chăng vì áp lực học tập đã khiến cho ở từng lứa tuổi của học sinh mà nảy sinh 2 hiện tượng trái ngược nhau khá phổ biến: cấp 2 thì tửng theo kiểu phá phách, bất trị còn lên đến Trung học nhiều em lại nóng nảy bất thường, mất hết mọi hứng thú, buồn rầu, mệt mỏi... trong sinh hoạt và học tập.

P.A.P, M.D đều là học sinh giỏi, cha mẹ các em đều là người có học vấn cao. Nhưng cũng vì thế, P. và D. luôn bị đặt trước một tình huống tương lai ... ít nhất phải bằng hoặc hơn cha mẹ. Áp lực này quá lớn đối với các em, tình trạng thần kinh quá căng thẳng sinh ra những phản ứng không kiểm soát nổi ! Còn Thúy Nhi với giấc ngủ mở mắt dị thường, vì ngoài hai buổi học ở trường và thời gian làm bài vở ở nhà; em còn phải phụ cha mẹ làm giày đến nửa đêm !

Theo các chuyên gia tâm lý và các bác sĩ thần kinh: những biểu hiện trên đây đều ít nhiều có tính bệnh lý. Khoa tâm lý Bệnh viện Nhi đồng 1 - 2 và khoa Thần kinh của các bệnh viện đã từng gặp nhiều ca thanh thiếu niên bị suy nhược thần kinh, mà biểu hiện thường là sự mệt mỏi, chán chường, trầm cảm; nặng hơn có thể là muốn tự tử, hoảng loạn, hoang tưởng v.v.. Còn rất nhiều những trường hợp, tình huống tâm lý của các em học sinh lứa tuổi trung học cơ sở mà chỉ nghe qua, chúng ta không khỏi giật mình!

Đầu tư chất xám không có nghĩa là nhồi nhét chữ nghĩa vào đầu các em một cách cật lực, thiếu tư duy và thiếu khoa học. Cha mẹ, phụ huynh cũng hãy thôi đừng đặt những kỳ vọng, hoài bảo như những gánh nặng tâm lý quá mức lên vai các em! Đã đến ngưỡng của sự thử thách và chịu đựng, hãy cho các em được học và nghỉ ngơi, học và vui chơi như cái tuổi của các em được quyền hưởng.