Một thống kê gần đây tại Việt Nam cho thấy Việt Nam là một trong
những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc cao nhất thế giới, và cũng là
nước có số ca tử vong hàng năm về các bệnh liên quan đến thuốc lá rất
cao.

Vậy người dân Việt Nam nhìn nhận về tác hại của
thuốc lá thế nào và chính phủ đã có những hành động gì để phòng chống
tác hại của thuốc lá?

Trong một buổi hội thảo diễn ra vào
cuối tháng năm tại thành phố Hồ Chí Minh, bà Phan Thị Hải, phó chánh
văn phòng phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia cho biết mỗi năm Việt
Nam có khoảng 40,000 người chết vì thuốc lá, có nghĩa là mỗi ngày có
hơn 100 người chết vì thuốc lá, nhiều hơn gấp 3 lần con số người chết
do tai nạn giao thông.

Đứng đầu thế giới về tỷ lệ nam giới hút thuốc

Một trong những nguyên nhân dẫn đến những con số nói trên phải kể đến
là Việt Nam là nước đứng đầu thế giới về tỷ lệ nam giới hút thuốc. Theo
thống kê của Tổ Chức Y Tế Thế Giới (WHO), có hơn một nửa số nam giới
tại Việt Nam hút thuốc lá. Phần lớn những người này bắt đầu hút thuốc
từ rất sớm. 10% số em trai ở Việt Nam bắt đầu hút trong độ tuổi từ 13
đến 15. Ở độ tuổi từ 15 đến 24 thì cứ trong 3 người có 1 người hút
thuốc.

Cũng theo ước tính của Tổ Chức Y Tế Thế Giới, có
khoảng một nửa số người hút thuốc sẽ chết do những bệnh có liên quan
đến thuốc lá.

Giáo sư Bác sĩ Nguyễn Chấn Hùng, nguyên giám
đốc bệnh viện U bướu thành phố Hồ Chí Minh, giảng viên đại học y dược
thành phố cho biết về những tác hại của thuốc lá như sau:

Khói thuốc lá chứa trên 60 chất gây ung thư mạnh trên người, trước kia
là 40, tăng lên dần dần, giờ là khoảng 60 chất, gây ung thư phổi nhiều
và nơi khói thuốc đụng chạm nhiều, như lưỡi, niêm mạc miệng, thanh
quản, họng, các ung thư khác như ruột, tuỵ, bọng đái cũng bị ảnh hưởng,
phụ nữ hút thuốc tăng nguy cơ ung thư cổ tử cung và ung thư vú.

Khói thuốc luân lưu khắp cơ thể, nay người ta biết nó đụng chạm tới
khắp tế bào của cơ thể, vào đến nhân tế bào, nên nó nguy hiểm hơn ngày
xưa người ta biết. rồi nó đi chung với bệnh tim mạnh, ảnh hưởng lớn,
bệnh về phổi, nhất là trẻ em như hen suyễn. nó không chỉ gây ung thư mà
còn gây các bệnh khác, vì các chất vào đến nhân tế bào.

Ung thư thanh quản và thực quản

Là người nắm các số liệu thống kê về ung thư tại thành phố Hồ Chí Minh,
ông Hùng cho biết những con số cũng cho thấy mối liên quan giữa những
người mắc bệnh ung thư do nguyên nhân hút thuốc lá. Ông nói

số liệu năm 2004, ung thư ở đàn ông ở thành phố Hồ Chí Minh là nhiều
nhất sau đó là ung thư gan, điều này phù hợp với việc là người đàn ông
Việt Nam hút thuốc nhiều. Năm 2004, ung thư phổi, tỷ lệ hàng năm là
27.6 là số mới mắc bệnh trên 100,000 đàn ông, phụ nữ ở HCM là 11,4 trên
100,000 phụ nữ, như vậy phụ nữ ít hơn, đứng thứ 3, tuy nhiên số liệu
cũng nhiều.

Phụ nữ Việt Nam ít hút hơn đàn ông, nhưng hút
cái hơi của người đàn ông. Các ung thư khác ở nam giới là ung thư thanh
quản, thực quản, họng trong 10 loại thường gặp ở đàn ông, và đều liên
quan đến thuốc lá.

Không những chỉ gây tác hại về mặt sức
khoẻ, thuốc lá còn gây thiệt hại về mặt kinh tế. Cũng theo bà Phan Thị
Hải, phó chánh văn phòng phòng chống tác hại thuốc lá quốc gia, cho
biết, số tiền mà người dân Việt Nam bỏ ra mua thuốc lá mỗi năm tương
đương với khoản chi ngân sách dành cho giáo dục và đào tạo nghề năm
2007.

Chi phí chữa bệnh thì lên tới 1.000 tỷ đồng. Trong
khi đó, theo ước tính thì đóng góp của ngành công nghiệp thuốc lá vào
ngân sách nhà nước chỉ chiếm 1/3 số tiền mà người dân bỏ ra mua thuốc
lá.

Biết hại nhưng không bỏ được

Vậy
người dân Việt Nam hiểu thế nào về tác hại của thuốc lá? Anh Đỗ Trần
Bảo Thư, 28 tuổi, ở thành phố Hồ Chí Minh cho biết, anh đã hút thuốc lá
hơn 10 năm, mỗi ngày khoảng nửa gói, anh đã từng cố gắng bỏ thuốc nhưng
thất bại, anh giải thích:

Em biết nó hại, mọi người kêu bỏ
nhưng em vẫn hút. em thấy nó hay, nó ngon, cái cảm giác của nó. Khi
thấy trống vắng, hút nó em thấy nó hay. em thừa hiểu tác hại của thuốc
lá, nhưng em vẫn chấp nhận nó, vì so với nó, với công việc đang làm khi
em hút nó thì em làm được công việc của mình.

Cỡ chừng 2
năm, em thử xem bỏ nó thế nào mà không bỏ được. Khi em bỏ nó, em cố
gắng, quyết tâm, đến một giai đoạn nào đó, khi em đi nhậu, uống café em
nhớ nó em hút lại, nó là môi trường tác động, nếu môi trường trong sạch
hơn, … em chịu ảnh hưởng.

Không phải chỉ riêng anh Thư, mà
còn nhiều người khác khi được hỏi cũng có suy nghĩ tương tự. Anh Bùi
Văn Thành, chủ một tiệm tạp hoá lớn trên phố Khương Trung tại Hà nội
nói anh cũng cố gắng bỏ thuốc nhưng mỗi khi thấy buồn mồm thì lại hút.

Nhận thức được tác hại của thuốc lá, Việt Nam đã phê chuẩn công ước
khung về kiểm soát thuốc lá của Tổ chức Y tế thế giới từ năm 2004. Việt
Nam cũng thành lập chương trình phòng chống tác hại của thuốc lá, ban
hành một loạt các quy định, thông tư về hướng dẫn thực hiện chương
trình phòng chống tác hại thuốc lá.

Mục tiêu của chính phủ là giảm số lượng nam giới hút thuốc xuống còn 20%, và giảm tỷ lệ người trẻ tuổi hút thuốc xuống còn 7%.